گروه انتشاراتی ققنوس

فروشگاه انتشارات ققنوس در بهمن‌ماه سال ١٣٥٦ آغاز به کار کرد، اما این آغازِ کار نبود: امیر حسین‌زادگان، مؤسس انتشارات، کارش را در این حوزه از سال ١٣٥٠، در یکی از محلات جنوب‌غربی تهران، مهرآباد جنوبی، و با راه‌اندازی کتابفروشی «امیر»، شروع کرد. کتابفروشی، چهار سال بعد، به بازار بین‌الحرمین تهران منتقل شد. البته، آن وقت دیگر کتابفروشی به انتشارات تبدیل شده بود: انتشارات «امیر». بعد از دو سال فعالیت در بازار، در اوایل سال ١٣٥٦ با تغییر نام انتشارات از «امیر» به «ققنوس» و انتشار نخستین کتاب ب... نام توراندخت و برنامه‌ریزی برای انتشار دیگر کتاب‌ها که عرضه‌شان در بازار ممکن نبود، مدیر انتشارات تلاش‌هایش را برای انتقال به مرکز بازار نشر و عرضه کتاب ایران، یعنی خیابان شاه‌رضای آن روز و اصطلاحاً «روبروی دانشگاه»، شدت بخشید. بعد از تلاش‌ها و پیگیری‌ها، سرانجام با مساعدتِ محمود کاشی‌چی، مدیر انتشارات گوتنبرگ، خرید فروشگاه میسر شد؛ همان فروشگاهی که هنوز هم، در دو طبقه، در بازارچه کتاب قرار دارد و ویترین و مرکز تکفروشی کتاب‌های مجموعه نشر و پخش است. این فروشگاه بیش از سی سال است که محل آمد و رفت علاقه‌مندان و اهالیِ ادبیات و فرهنگ این سر‌زمین بوده است. اولین کتاب‌هایی که انتشارات ققنوس منتشر کرد عبارتند از: توراندخت، اثر برتولت برشت و با ترجمه زنده‌یاد رضا کرم‌رضایی؛ منظومهخاک، سروده محمدعلی سپانلو و شازده احتجاب، اثر زنده‌یاد هوشنگ گلشیری. کمی بعد، همزمان با اوج‌گیری مبارزات مردمی علیه رژیم شاهنشاهی، انتشارات ققنوس در نیمه دوم سال ١٣٥٧ دست‌به‌کار انتشار آثاری شد که هر یک به طریقی در روند تکاپوهای اجتماعی آن روزگار مؤثر و نقش‌آفرین بودند. این کتاب‌ها، که در روزهای سلطه ساواک و تسلط پهلوی امکان نشر نداشتند، اصطلاحاً «جلد سفید» نامیده می‌شدند.